عریضه اهالی خامنه به نوابه علیه عالیه [شاید نزهت الدوله]، دعا برای طول عمر او، سپس اشاره به اینکه پریشانی اهالی خامنه از حد گذشته و این موضوع را مشهدی حیدر خان که شخص بی غرض و مورد وثوق نوابه است همراه با حاجی میرزا عباسقلی خان به چشم خود دیده اند. در ادامه از نوابه علیه تقاضا کرده اند دستور دهد آنها را آسوده کنند و چند استدعا دارند: در خصوص رفتن شخص امینی برای جمع بندی و تجدید مساحت زمین های خامنه و تهیه در دو نسخه، یکی برای اهالی و یکی هم برای مباشر که مباشر نتواند هر ساله مبلغ مالیات را افزایش دهد؛ اینکه عوارض گذشته را که خانم بخشیده بوده دوباره مطالبه نکنند؛ دیگر اشاره به اینکه اهالی...
این اسناد عبارتند از: ۱- صلح نامه به تاریخ ۱۰ رجب ۱۲۳۵ ق میان خانمی خانم، دختر محمد سلطان، با همسرش بالا بیگ یاور، پسر ارشد علی مردان خان، در خصوص واگذاری تمام مهریه خود در عوض شش دانگ مزرعه واقع در منطقه گونی مشهور به مزرعه علی اکبر با حدود مشخص در سند، به اضافه مجرای سه شبانه روز آب تا یک هفته از آب مزرعه. ۲- به تاریخ ۱۲ رجب ۱۲۳۵ ق، مزارعه بالا بیگ یاور، با همسرش، خانمی خانم، به مدت سی سال تمام حاصل و منافع شش دانگ مزرعه مشهور به مزرعه علی اکبر و مجرای سه شبانه روز تا یک هفته از آب مزرعه مسطور در هر سال به مبلغ بیست تومان رایج اشرفی فتحعلی شاهی به وزن یک مثقال و یک تومان قیمت.
مخاصمه و منازعه رعایای قریه امیرزکریا با فتحعلی خان در باب مالکیت قریه مزبور که پس از تحقیق و حاضر شدن مدعیان در محضر، رعایا قادر به اثبات مدعای خود و ارائه سند درباب تصرف مالکانه قریه مزبور نبودند و با توجه به اسناد ارائه شده مسطور در متن معلوم شد که نجفقلیخان بیگلربیگی تبریز قریه را از آخوند ملا اسدالله خریده و از آن زمان در تصرف وی بوده که پس از وی در تصرف ورثه اش قرار گرفته است و رعایا به هیچ وجه من الوجوه مداخله در قریه مزبور نکرده و مزاحم نباشند.
استعلام از کسانی که از محمد حسین خان سردارعشایر [همسر دوم نزهت الدوله] شنیده اند نزهت الدوله قریه های سیس و ملک زاده را جزو ثلث قرار داده است و استشهاد آنان، دو برگه به تاریخ های ۲۱ محرم و ۱ صفر ۱۳۵۰ ق؛ تأیید وصیت نامه نزهت الدوله (به تاریخ ۱۳۴۲ ق) درباره روستاهای سیس و ملک زاده، ۲۹ محرم ۱۳۵۰ ق.
بخشی از یک نامه، درباره درخواست کارگران باغات ملک زاده برای محاسبه قیمت بیل ها از اجرت آنان، تعیین تکلیف برای زنان قالی باف قراجه و تمام شدن بافت فرش بزرگ و اتمام فرش های آستانه تا دو روز آینده، درباره فرستادن جو و کاه و اینکه علت دیر رسیدن بارندگی و گل شدن راه بوده است، اطاعت از دستور قرار دادن سه نفر برای محافظت از باغ و عمارت ملک زاده، دادن جیره جنسی و نقدی به عملهجات و زنان فرشباف، و در پایان درخواست غلامحسین خان برای گرفتن حیوان برای کار قنوات به دلیل سختی آن.
درباره نزولات جوی، اطاعت از دستور خانم درخصوص کاشت تخم گل و سبزیجات و ذرت، بیلداری باغات، درخواست جبار باغبان برای خریدن چند اصله مو، پول نان و جیره و مواجب باغبان باشی، طلب جبار باغبان، و درخواست کربلایی محمد علی برای نان و ده من گندم.
محتوای نامه به شرح زیر است: اشاره به وضعیت رعایا در روستاهای سیس، امیر زکریا و ملک زاده؛ اینکه نویسنده بدون هیچ چشمداشتی برای رضای خدا کارش را انجام میدهد. روستاییان هر چه داشته فروختهاند و مشکلات زیادی از بابت خورد و خوراک آنها پیدا شده است و توضیحاتی در پاسخ به مخاطب که خواسته برای آنها آش پخته شود.
مشهدی اسمعیل تاجر تبریزی، ساکن محله سنجران، نیم دانگ از شش دانگ قریه امند در محال رودقات از توابع تبریز را به قیمت یک صد و بیست و دو تومان و پنج هزار دینار به شهزاده خانم، همسر نجفقلی خان بیگلر بیگی، فروخته است.
درباره درخواست نزهت الدوله برای فرستادن دو خروار آرد و مشکلات مربوط به آن، و تهدید خانم برای قطع مواجب و جیره مسؤول قاطرچی ها و ساربان ها و یادآوری نویسنده به خانم درباره قرارداد مربوط به قاطرچی ها؛ درخواست رعایا برای گرفتن جو بهاری برای کاشتن؛ تقسیم گندم میان رعایا و درخواست بیکاره ها برای گرفتن گندم؛ عمل و ادعای حمزه بیگ نام و مسائل مربوط به او؛ ترک باغبان قریه ینگجه از محل کارش و نیاز فوری به باغبان؛ درباره قطعه زمینی در سیس که قرار بوده در آن خانه ساخته شود ولی نویسنده پیشنهاد داده که مورد کاشت قرار گیرد؛ عریضه رعایای ترکمان و کمک به فقرا؛ اشاره دوباره به حمل آرد توسط قاطرچی و توضیح...
دو نوشته روی دو قسمت یک برگه: درخواست نزهت الدوله از حاجی علی آقا کمپانی که مبلغ هفتاد تومان در وجه آقا میرزا عبدالحسین و گماشته کمیسیون عالی کارسازی کند، به تاریخ ۲۰ رجب ۱۳۳۶ ق، پشت این بخش از کاغذ: محل مهر کمیسیون غله. قسمت دیگر: استشهاد نامه از اشخاصی که اطلاع دارند درخصوص اینکه مرحومه نزهت الدوله در سال هزار و سیصد و چهل و دو هجری به موجب وصیت نامه معتبر در هشتم رمضان همان سال منافع قریتین سیس و ملکزاده را برای خود ثلث قرار داده و رقبه آنها را برای نویسنده و سه نفر دیگر که در همان وصیت نامه آمده تملیک کرده است. نویسنده در زمان تملیک و تحریر وصیت نامه در نجف اشرف مقیم بوده و سه سال بعد...
Copyright © 2012-14 President and Fellows of Harvard College. All rights reserved.
